Het lijkt op het eerste gezicht tegenstrijdig: patronen die openbaar en meetbaar zijn, maar toch blijvend waarde toevoegen. Factorbeleggen laat zien dat dit geen magie is, maar het gevolg van menselijk gedrag en marktdynamiek.
Systematisch beleggen
Factorbeleggen is geen poging om de markt te slim af te zijn. Het is een manier van beleggen die gebruikmaakt van bepaalde kenmerken – factoren – waarvan wetenschappelijk is aangetoond dat ze op de lange termijn beter presteren of minder risicovol zijn. Denk aan eigenschappen zoals weinig koersschommelingen, een aantrekkelijke waardering of hoge winstmarges.
Maar hoe kunnen zulke voorspelbare patronen blijven werken? Dat komt doordat beleggers niet altijd rationeel handelen. Neem angst: Veel beleggers mijden liever aandelen die sterk zijn gedaald, ook als de waardering hierdoor juist aantrekkelijk is geworden.
Iets vergelijkbaars gebeurt bij kuddegedrag: bij stijgende koersen stappen beleggers massaal in en zetten zo de opwaartse trend voort. Ook zijn er veel beleggers met interesse in ‘spannende’ aandelen met grote koersuitslagen, waardoor stabiele, degelijke bedrijven vaker worden genegeerd.
De bouwstenen van factorbeleggen
Factorbeleggen draait om het selecteren van aandelen met specifieke kenmerken waarvan is aangetoond dat ze op lange termijn waarde kunnen toevoegen of het risico verlagen. De bekendste en meest onderzochte factoren zijn:
- Waarde (value): aandelen die relatief goedkoop zijn ten opzichte van hun winst of boekwaarde.
- Momentum: aandelen met een stijgende trend.
- Low volatility: aandelen die minder in koers schommelen dan gemiddeld.
- Kwaliteit (quality): winstgevende bedrijven met een gezonde balans.
- Size: aandelen van kleinere bedrijven, die vaak minder gevolgd worden.
Factorbeleggen richt zich niet op één specifiek aandeel, maar op groepen aandelen met deze eigenschappen. Daardoor blijft het goed te combineren met een brede spreiding over regio’s en sectoren.
De kracht van spreiding
Geen enkele factor presteert altijd beter. Soms doet waarde het goed, soms kwaliteit. De timing daarvan is moeilijk te voorspellen. Daarom ligt de kracht van factorbeleggen niet in het kiezen van de ‘juiste’ factor, maar in het zorgvuldig combineren ervan. Dat klinkt eenvoudig, maar in de praktijk komt er het een en ander bij kijken.
Sommige factoren kunnen elkaar namelijk ongemerkt tegenwerken. Denk aan een aandeel dat weliswaar weinig beweegt (low volatility), maar tegelijk erg duur is – dus het tegenovergestelde van waarde. Een ander aandachtspunt is het beperken van aan- en verkooptransacties. Factorstrategieën die vaak wisselen van posities maken transactiekosten die uiteindelijk ten laste komen van het resultaat.
Geen wondermiddel, wel een voorsprong
Factorbeleggen is geen garantie op succes. Ook strategieën die op lange termijn waarde toevoegen, kunnen in bepaalde perioden achterblijven. Dat gezegd hebbende biedt factorbeleggen beleggers een wetenschappelijk onderbouwde aanpak om hun kansen op succes te vergroten.
Jaap Steur is sinds 2018 werkzaam bij Axento Vermogensbeheer. Hij is als portfoliomanager verantwoordelijk voor het dagelijks beheer van de klantportefeuilles van Care IS en Axento Vermogensbeheer.