Verstandig omgaan met uw pensioenvermogen
Dinsdag 7 September 2010 | Door Peter van der Slikke
Uitbesteden van geld kost geld en rendement. Verreweg de meeste mensen in Nederland laten hun pensioenvermogen door professionele partijen beheren. Veelal kan dat ook niet anders omdat zij zijn aangesloten bij een pensioenfonds. Dit ligt echter anders bij ondernemers, die over de vrijheid beschikken om pensioenvermogen in eigen beheer op te bouwen.
Er zijn maar weinig ondernemers die dit zelf durven te doen en als u van beleggen geen kaas heeft gegeten is dat ook maar beter ook. Aan het reserveren en beheren van pensioen in eigen beheer zijn de nodige spelregels verbonden. Zo is het niet toegestaan om bijvoorbeeld met pensioenvermogen risicovol, laat staan speculatief, te beleggen. Daarvoor is deze financiële reserve ook veel te belangrijk. De eigenaar van dit geld moet immers in de toekomst hieruit zijn of haar pensioenuitkering kunnen betalen.
Uitgaande van de meest gewenste situatie zal een ondernemer jaarlijks een bedrag uit zijn winst op een aparte rekening reserveren. De hoogte van dit bedrag is gekoppeld aan zijn inkomen. Volgens een, voor de gemiddelde Nederlander, ingewikkelde actuariële berekening kan worden uitgerekend hoeveel dit bedrag moet bedragen. Ondernemers die serieus met hun pensioen omgaan, zullen doorgaans naar een verzekeringsmaatschappij stappen en om een offerte vragen voor het beheer van dit vermogen. Vaak valt dan de keuze op de maatschappij die de mooiste rendementen voorspiegelt.
De totale kosten van beheer van (pensioen)vermogen liegen er niet om en variëren al snel tussen de 2,5% en 4% op jaarbasis. U zult begrijpen dat deze kosten nooit zullen worden goedgemaakt en dat het een concrete aantasting vormt voor de waardeontwikkeling van het pensioenvermogen. Aangezien de meeste pensioenen in een periode van 30-35 jaar moeten worden opgebouwd, praten wij hier over serieuze bedragen. Maar ja, wat moet ik dan, hoor ik de ondernemer al verzuchten, ik heb er immers geen verstand van.
Gelukkig zijn er wel degelijk goede alternatieven, maar omdat financieel adviseurs, of het nu banken of verzekeraars betreft, er financieel belang bij hebben, zullen zij u niet adviseren voor deze andere weg te kiezen. Gelukkig verkeer ik in een positie dat ik u die informatie wel kan geven.
Aan de hand van een concreet geval schets ik u een situatie hoe pensioen in eigen beheer op een verantwoorde manier beheerd en belegd kan worden. De ondernemer in kwestie is 40 jaar en wil op zijn 65e stoppen. Er resteren dus nog 25 pensioenopbouwjaren. Dit is een zodanig lange periode dat 40-45% van het gereserveerde bedrag in aandelen belegd mag worden en de rest, 55-60%, in obligaties, onroerend goed en/of liquiditeiten. Maar ja, hoe nu verder? Bij beleggen zou deze ondernemer de volgende uitgangspunten in acht moeten willen nemen:- Beleg conform het gekozen risicoprofiel
- Beleg uitsluitend in kostenmijdende en zeer goed gespreide beleggingen (indexbeleggingen)
- Beleg bij voorkeur via internet, want dat scheelt al snel 90% transactiekosten (partijen als BinckBank, Alex, Todays Brokers en Lynx zijn hiervoor zeer geschikt)
- Herbalanceer periodiek de effectenportefeuille (tenminste eenmaal per halfjaar), dat is de portefeuille weer in lijn brengen met het eerder gekozen risicoprofiel
- Bouw het belang in aandelen geleidelijk aan af naarmate de pensioenleeftijd dichterbij komt (zelf zou ik hiermee beginnen vanaf de leeftijd van 55 jaar)
- Durf je het niet zelf te doen, ga dan op zoek naar een echt onafhankelijke vermogens-adviseur of vermogensbeheerder (zie VEOV.nl)
Een verantwoorde effectenportefeuille met het risicoprofiel tussen matig defensief en matig offensie bestaat voor circa 45% uit aandelen, 3% grondstoffen, 5% onroerend goed, 42% obligaties en 5% liquiditeiten. Afhankelijk van de rentestand van obligaties en spaargeld wordt er meer of minder in obligaties belegd.
Onderstaand treft u een voorbeeld aan van een mandje indexbeleggingen. Ik adviseer uitsluitend te kiezen voor de zogenaamde cash varianten, dus indexbeleggingen waarbij u daadwerkelijk ook in het bezit komt van de onderliggende aandelen. Steeds vaker worden er ook zogenaamde SWAP varianten aangeboden waarbij een deel van de index wordt samengesteld met behulp van opties. Hiermee importeert de belegger het zogenaamde tegenpartijrisico, veelal een grote internationale bank. De kredietcrisis heeft ons geleerd dat zelfs banken van standing kunnen omvallen, niet doen dus.
Voorbeeldportefeuille
| Belegging | Type belegging | Regio | Percentage |
iShares DJ Stoxx 600 | Aandelen | Europa | 7% |
iShares S&P 500 | Aandelen | Amerika | 13% |
iShares MSCI Japan | Aandelen | Japan | 3% |
iShares MSCI Emerging Markets | Aandelen | World | 8% |
iShares DJ Euro Small en MidCap | Aandelen | Europa | 4% |
iShares DJ Asia Pacific Select Dividend | Aandelen | Asia | 6% |
iShares DJ Stoxx Global Select Dividend 100 | Aandelen | World | 4% |
BNP Easy ETF GSNE | Grondstoffen | World | 3% |
SPDR Barclays Capital Convertible Bond | Obligaties | World | 5% |
ABF Pan Asia Bond Index Fund | Obligaties | Asia | 4% |
Lyxor ETF Euro MTS AAA Government Bond | Obligaties | Europa | 5% |
iShares Government Bond 5-7Y | Obligaties | Europa | 5% |
iShares Government Bond 7-10Y | Obligaties | Europa | 5% |
iShares Barclays € Corporate Bond | Obligaties | Europa | 15% |
iShares Euro Inflation Linked Bond | Obligaties | Europa | 3% |
iShares FTSE Developed Markets Properties | Onroerend Goed | World | 5% |
Liquiditeiten (spaargeld) | Liquiditeiten | Europa | 5% |
Totaal | | | 100% |
Op dit moment is de invulling van de obligatieportefeuille een reuze lastige keuze omdat de kapitaalmarktrente (alle renteperioden langer dan 1 jaar) historisch laag staat. Hierdoor zou deze ondernemer zich in zekere zin voor langere tijd tegen 'ongunstige condities' vastleggen.
In de praktijk betekent dit dat de ondernemer tijdelijk meer liquide middelen aan moet houden en de hieraan verbonden lage spaarrente voor lief moet nemen. Een ander alternatief is een groter bedrag in een mandje bedrijfsobligaties beleggen, want dat geeft op dit moment een effectief rendement van circa 3,3%. Voordeel van dit mandje, de iShares Barclays Euro Corporate Bond, is dat door haar omvang van thans 1083 obligaties, elke maand obligaties afgelost worden en dat hiervoor nieuwe in de plaats komen. Hierdoor volgt dit mandje, weliswaar met een forse vertraging, de ontwikkelingen in de rentemarkt.
Meld u aan voor de Beleggen.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!