Europa: herstellend, maar kwetsbare gezondheid
Donderdag 19 Mei 2016 | Door Yves Longchamp
Europa werd getroffen door dezelfde ziekte als de VS tien jaar geleden. De patiënt is herstellend, maar zijn gezondheid blijft kwetsbaar, zwak en onevenwichtig, om het te zeggen met de woorden van dokter Draghi, die hem al geruime tijd behandelt.
De markten zijn zeer onstabiel en schieten zonder voorafgaande signalen van extreme dalen naar hoge pieken. Als econoom beschouw ik koersbewegingen die in realtime waarneembaar zijn, als symptomen van een mogelijke economische ziekte.
Dunne scheidingslijn
In een klimaat van lage groei, lage inflatie, lage rente, lage rendementen en doorgaans lage opbrengsten, is de scheidingslijn tussen groei en recessie, inflatie en deflatie en bull- en bearmarkten dun. Perceptie is in een dergelijk klimaat essentieel.
De Europese patiënt is herstellend, maar zijn gezondheid blijft kwetsbaar, zwak en onevenwichtig, om het met de woorden van dokter Draghi, die hem al geruime tijd behandelt, te zeggen. De patiënt is getroffen door dezelfde ziekte als de VS tien jaar geleden en daarna door een vorm van bestuurlijke crisis, genaamd eurocrisis. Deze laatste is ook wel bekend onder de naam politieke dyspraxie, een aandoening die gekenmerkt wordt door het onvermogen om ingrepen te coördineren. De symptomen zijn makkelijk te herkennen: de politieke maatregelen die de patiënt neemt, lijken onhandig en uit de pas te lopen met zijn omgeving. Daarnaast heeft de patiënt moeite met zijn balans en houding.
Behandeling
De behandeling van beide aandoeningen was voor de Europese patiënt grotendeels dezelfde als in de VS. De ECB verlaagde de rente en introduceerde een monetair verruimingsprogramma. Beide werden echter pas laat ingezet. Dit verklaart deels waarom de arbeidsmarkten nog steeds vrij ver van hun evenwicht af zitten. De Europese economieën zijn niet zo gezond als de Amerikaanse, maar over de hele lijn zijn ze aan het herstellen en is er nog ruimte voor verdere verbetering.
Het herstel van de bbp-groei zal volgens de voorlopende indicatoren echter niet verder versnellen. Het Europese herstel, dat pas echt begon in 2013, na de eurocrisis, is vergeleken met de VS bescheiden. De groei bedraagt gemiddeld 1,1% per kwartaal op jaarbasis, ongeveer de helft van de Amerikaanse groei. Terwijl de netto-export vrijwel niets tot de bbp-groei bijdraagt, is de particuliere consumptie (als grootste en meest stabiele drijver van de groei) goed voor 0,5% , de investeringen voor 0,3% en de overheidsuitgaven ook voor 0,3%.
Evenwichtigere groei
De groei in de eurozone is dus evenwichtiger dan in de VS. Ondanks de zwakke euro was de netto-export de afgelopen kwartalen een rem op de Europese groei. Voor de consumptie geven de vroege indicatoren gemengde signalen af. Enerzijds is het aantal nieuwe banen in de eurozone gestegen, terwijl anderzijds in heel Europa het consumentenvertrouwen is afgenomen, waardoor de consumptie maar matig toeneemt. De investeringsuitgaven hielden goed stand, vooral in de uitrustings- en transportsector. Bovendien is de kredietverlening aan de niet-financiële sector in maart zelfs iets opgeveerd, wat wijst op een verdere verbetering van de investeringen.
Herstellende
Alles bij elkaar lijkt het de goede kant op te gaan met de Europese patiënt en vormt hij momenteel, ondanks zijn nog steeds kwetsbare toestand, geen grote bron van zorgen. Het grootste risico is nu het opnieuw oplaaien van de politieke dyspraxie, die zich in de komende maanden weer plotseling zou kunnen manifesteren. Een Brexit, Grexit en de Spaanse verkiezingen zijn enkele voorbeelden van situaties waaruit een nieuwe crisis kan ontstaan.
Meld u aan voor de Beleggen.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!