Beleggers 'beschermen'
Woensdag 2 Mei 2018 | Door Jochem Baalmann
Om de belegger te beschermen dienen beleggingsproducten tegenwoordig te beschikken over een Nederlandse omschrijving. Dan is het tenminste duidelijk waar het product voor staat, wat de specifieke kenmerken zijn. Deze informatie in de vorm van een KIID (Key Investor Information Document), in het Nederlands een EBI (Essentiële Beleggers Informatie), somt alle relevante, tijdloze data op.
De vraag is of je op basis daarvan een beleggingsbeslissing kunt nemen? Het doel ervan is natuurlijk om meer transparantie en bescherming te creëren, vooral voor de doe-t-zelf-belegger, maar ook voor de adviesbelegger.
Zoals aangegeven is een KIID of EBI redelijk tijdloos. Het beleid van het product staat omschreven, maar hoe dat in de praktijk uitpakt niet. Bij indexbeleggen wordt er belegd op basis van vooraf vastgelegde regels. Dat schept veel transparantie, want je weet wat je koopt, maar er kan ook elke dag online gevolgd worden hoe het product zich ontwikkelt.
Door de marktontwikkelingen kunnen er daardoor heel scheve verhoudingen in een product ontstaan, puur omdat de regels gevolgd worden. Simpele voorbeelden: er wordt belegd in de grootste bedrijven van de wereld. Wanneer de grootste bedrijven van de wereld meer en meer Amerikaans zijn, dan neemt het valutarisico (of -kans) toe. Dit laatste wordt wel meegenomen in de beschrijving, maar de huidige verhouding, of hoe deze zich ontwikkelt door de tijd heen natuurlijk niet. De belegger wordt goed wakker geschud wanneer de dollar in een zeker jaar met 14% daalt!
Een tweede voorbeeld: er wordt alleen belegd in obligaties met een positief rendement. Tien jaar geleden gold dat voor vrijwel alle Euro staatsobligaties en ook voor alle looptijden. Anno 2018 kent het merendeel van de Euro staatsobligaties met een looptijd korter dan vijf jaar een negatief rendement. Dan vindt er automatisch een overallocatieplaats in landen waar de rente nog wel iets hoger is, dus met name de minder kredietwaardige landen binnen dezelfde regio; bijvoorbeeld 67% in Italiaans papier!
Een van de belangrijkste kenmerken bij het indexbeleggen is de transparantie; voor veel beleggers de reden om voor deze beleggingsproducten te kiezen. Online is alle relevante informatie op dagbasis te vinden. Welke index wordt precies gevolgd? Wat zijn de voorwaarden voor het wel of niet opnemen van aandelen of obligaties in de index? Is er een maximale weging van bedrijven/overheden, regio’s of sectoren in de index? En wat is bijvoorbeeld de minimale kredietwaardigheid en/of de looptijd van obligaties? Ondanks deze transparantie is het af en toe goed opletten, oftewel maak gebruik van de transparantie door goed je huiswerk te doen, en vergeet niet de ontwikkelingen bij te houden!
De naam
De naam van een indexbelegging dekt over het algemeen de lading. Wanneer de naam van een beleggingsproduct meldt dat het om Europosities gaat, zoals een EuroStoxx50-index, zal er niet in dollars, ponden of Zwitserse franken belegd worden. Tevens geeft deze naam aan dat het om slechts 50 aandelen gaat; dan verwacht je 50 klinkende namen en niet een small-cap bedrijf uit Griekenland.
Maar neem nu de ‘MSCI EM Latin America 10/40 Index’, een reguliere index die gevolgd wordt door een van de grootste indexbeleggingen gericht op Latijns Amerika. Maar waarin beleg je dan precies? In Latijns Amerika en wel in 110 verschillende aandelen! Klopt, maar de landenverdeling is redelijk scheef. Brazilië telt voor een kleine 60% mee en met Mexico daarbij opgeteld kom je ruim boven de 80%! Een keuze voor een indexbelegging gericht op een individueel land zou dan wellicht logischer zijn.
Obligaties
In de studieboeken staat dat er bij een dreiging van rentestijging beter in kortlopende obligaties belegd kan worden. Een voorbeeld is dan de 0 tot 3 jaars euro bedrijfsobligaties (Bloomberg Barclays Euro 0-3 Year Corporate Bond Index); door de korte looptijd is de rentegevoeligheid laag. Maar welke rente? Het effectieve rendement is bruto minder dan 0,1%! Minus de kosten (product en bank) is het zonder rentestijging al een gegarandeerd verlies. Op de schaal van het ‘Risico- en opbrengstprofiel’, van 1 tot en met 7 in de KIID, krijgt het een 2, oftewel bijna het laagste risiconiveau!
Conclusie
Indexbeleggen wijkt eigenlijk niet af van beleggen in actieve beleggingsfondsen of rechtstreeks in aandelen of obligaties. Beleg niet alleen op basis van een KIID of factsheet, inlezen en doorlopende aandacht blijven essentieel. Een belangrijk pluspunt van indexbeleggingen is dat alle informatie online te vinden is. Met name bij de meer exotische namen en kleinere markten is het zeker opletten. Dat geldt ook, of misschien wel in het bijzonder, voor obligatiebeleggingen.
Meld u aan voor de Beleggen.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!