Waarom we volgens Fisher Investments Nederland niet bang moeten zijn voor buitensporige staatsschulden

We denken niet dat buitensporige schuldenlasten positief zijn, maar wel dat beleggers hun voordeel kunnen met de juiste context.

In de financiële krantenkoppen die Fisher Investments Nederland analyseert is de staatsschuld een veelbesproken onderwerp. Vaak wordt hierbij de volgende vraag gesteld: “Zijn buitensporige staatsschulden problematisch en zetten ze de toon voor economische hindernissen - zelfs in crisistijden?” Hier volgen enige invalshoeken die volgens Fisher Investments Nederland nuttig kunnen zijn voor beleggers wanneer ze de staatsschuld onder de loep nemen.

De financiële commentatoren die we volgen kijken meestal naar alle uitstaande schulden van een bepaald land, ook wel de brutoschuld genoemd. Maar het focussen op deze maatstaf kent enige valkuilen. De brutoschuld omvat namelijk ook de intergouvernementele staatsschuld oftewel de uitstaande schulden bij overheidsinstanties. We verwijzen hier niet naar de activa van monetaire beleidsinstellingen, maar eerder naar de schulden die door sommige overheidsinstellingen aangehouden worden als boekhoudkundige registraties (wanneer de ene instantie geld leent van een andere instantie om budgettekorten op te vangen). Naar onze mening is het correcter om geen rekening te houden met overheidskapitaal aangezien het geld dat door de overheid wordt gebruikt om haar eigen schulden te betalen in feite neutraliseert. Deze maatstaf wordt ook gezien als de netto staatsschuld.

Of het nu gaat om de netto of brutocijfers, een cijfer zonder context kan niet aangeven of het economisch problematisch is - zelf als de schuldenniveaus buitensporig hoog zijn. Het is volgens ons van cruciaal belang om naar het bredere plaatje te kijken, d.w.z. om het schuldenniveau te vergelijken met andere economische maatstaven. Een gangbare manier waarop economen die Fisher Investments Nederland volgt dit doen, is door de schuld van een land te vergelijken met zijn bruto binnenlands product (bbp, een door de overheid geproduceerde maatstaf voor de economische output). Volgens de meest recente gegevens van Het Internationaal Monetair Fonds (afgekort IMF), heeft Japan de hoogste netto schuld/bbp-ratio (169%).ⁱ Binnen de eurozone gaat Italië aan kop (138%) terwijl de VS op 101% ligt en het VK op 84% (de gemiddelde ratio van ontwikkelde markten ligt op 87%).ⁱⁱ Een aantal van deze cijfers kan verontrustend lijken, met uitstaande schulden die groter zijn dan het bbp van sommige landen. Maar we denken dat deze ratio's ook hun beperkingen hebben, gezien het feit dat overheden hun schulden niet in één keer aflossen. Daarnaast wordt het bbp niet gebruikt om schulden af te betalen. Het bbp is een jaarlijkse stroom van economische activiteit terwijl schulden in de loop van tijd worden opgebouwd. In onze ogen is dit daarom geen goede vergelijking.

Uit onderzoek van Fisher Investments Nederland en zijn moederbedrijf Fisher Investments blijkt dat niet zozeer de omvang van de schuld van belang is, maar eerder de vraag of de overheid de rente en hoofdsom kan terugbetalen. Bij de hoofdsom hangt het ervan af of het land schuldkopers kan vinden zodat het in staat is nieuwe obligaties uit te geven om de vervallende obligaties te kunnen vervangen. Zolang het dat kan, vormen de rentekosten volgens ons onderzoek het belangrijkste probleem. Aangezien overheden belastinginkomsten gebruiken om de rente te betalen, is het naar onze mening meer zinvol om te kijken naar de rentebetalingen op schuldvorderingen als percentage van belastinginkomsten om de betaalbaarheid van schulden in te schatten. Vanuit dit oogpunt lijken schulden ons geen groot economisch probleem te zijn - zelfs niet voor landen met een hoge schulden/bbp-ratio.

Laten we Italië als voorbeeld nemen. De hoge schulden/bbp-ratio in dit land doet veel commentatoren die we volgen speculeren dat Italië niet in staat zal zijn om zijn schulden af te lossen en uiteindelijk een financiële crisis teweeg zal brengen en het land, de eurozone en de rest van de wereld zal schaden. Toch bedroegen de rentebetalingen slechts 11,3% van de belastinginkomsten gedurende een periode van 12 maanden eindigend in maart 2022 - het laagste niveau in de afgelopen 42 jaar.ⁱⁱⁱ Hoewel deze ratio tijdens het grootste deel van de eerste helft van de jaren 90 boven de 40% lag, heeft Italië in deze periode geen schuldencrisis gekend - dus om nu te denken dat de historisch lage aflossingskosten opeens problemen zullen veroorzaken, lijkt ons vergezocht.^iv

Een ander punt dat hierbij valt te overwegen: zullen schulden in de komende 3 tot 30 maanden een probleem vormen, wat volgens Fisher Investments Nederland het tijdsbestek is waarop aandelen zich het meest concentreren? Hoewel aflossingskosten momenteel voor de meeste ontwikkelde markten geen probleem vormen, hebben we gezien dat sommige financiële commentatoren beargumenteren dat torenhoge schuldenlasten de basis leggen voor economische problemen in de verre toekomst - mits de rentevoeten aanzienlijk oplopen. Maar om de weg hiervoor vrij te maken, moeten de rentetarieven in een land volgens ons veel meer stijgen dan nu het geval is, en bovenal een tijdlang op dat verhoogde niveau blijven.

Voor het overgrote deel liggen de financieringskosten van de overheid vast op het moment dat een obligatie wordt uitgegeven. In het geval van Italië staat 77% van alle uitstaande schulden uit tegen een vast tarief.^v De gemiddelde looptijd is iets meer dan zeven jaar.^vi Dit betekent dat de rente zal moeten oplopen en op een hoog peil zal moeten blijven op het moment dat Italië zijn vervallende obligaties herfinanciert, wil dat de capaciteit van Italië om aan de rentekosten te voldoen aantasten. Dit is niet bijzonder voor de hand liggend, vooral nu de rentes in de ontwikkelde landen niet ver verwijderd zijn van historische dieptepunten.^vii Hoewel het mogelijk is dat er een grootschalige negatieve economische ontwikkeling plaats zal vinden die de rentevoeten de hoogte in jaagt- of dat nu in Italië of in een ander ontwikkeld land gebeurt - en die ervoor zorgt dat het voor de desbetreffende regering moeilijker wordt om nieuw schuldpapier uit te geven, dan ligt dit eerder op het gebied van het mogelijke dan van het waarschijnlijke. Daarom denken we niet dat dergelijke ontwikkelingen de opinie van de doorsnee belegger zouden moeten beïnvloeden.

Fisher Investments Nederland beweert niet dat buitensporige schuldenlasten positief zijn, maar we denken wel dat beleggers er hun voordeel mee kunnen doen door ze in de juiste context te plaatsen.

Volg ons op social media voor de laatste marktontwikkelingen en updates van Fisher Investments Nederland:

Facebook: https://www.facebook.com/FisherInvestmentsNederland

Twitter: https://twitter.com/FisherInvestNL

LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/fisher-investments-nederland

Lees hier alle Beleggingsideeën van Fisher Investments Nederland

Fisher Investments Nederland is de handelsnaam die wordt gebruikt door de vestiging van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl in Nederland (“Fisher Investments Nederland”). Fisher Investments Nederland is geregistreerd in het handelsregister van de Nederlandse Kamer van Koophandel met het ondernemingsnummer 75045486. Als de Nederlandse tak van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl, staat Fisher Investments Nederland onder het toezicht van de Commission de Surveillance du Secteur Financier (“CSSF”) en is geregistreerd bij de Nederlandse Autoriteit Financiële markten. Fisher Investments Luxembourg, Sàrl is een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid in Luxemburg (onder het nummer: B228486) die ook handelt onder de naam Fisher Investments Europe (“Fisher Investments Europe”). Fisher Investments Europe is gereguleerd door de CSSF. Het geregistreerde adres van Fisher Investments Europe is: K2 Building, Troisième étage, Forte 1, 2a rue Albert Borschette, L-1246 Luxembourg.

Fisher Investments Europe besteedt sommige aspecten van het dagelijkse beleggingsadvies, portefeuillebeheer en portefeuillehandelingen uit aan gelieerde ondernemingen. Meer specifiek zal de voorbereiding van rapporten met betrekking tot de geschiktheid van de beleggingen gedeeltelijk uitgevoerd worden door Fisher Investments Europe Limited, handelend onder de naam Fisher Investments UK ("Fisher Investments UK"), en zal de dagelijkse besluitvorming over de portefeuillestrategie uitgevoerd worden door Fisher Asset Management, LLC, handelend onder de naam Fisher Investments ("Fisher Investments"). Portefeuillehandelingen kunnen worden verricht door Fisher Investments Europe, Fisher Investments UK of andere gelieerde ondernemingen. Beleggen op de financiële markten brengt een risico van verlies met zich mee en er is geen garantie dat het belegde kapitaal geheel of gedeeltelijk terugbetaald zal worden. Rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor toekomstige rendementen en geven daar geen betrouwbare indicatie van. De waarde en opbrengst van de beleggingen volgen de schommelingen van de wereldwijde aandelenmarkten en van de internationale wisselkoersen.

ⁱ  Bron: het Internationaal Monetair Fonds (IMF), per 12-05-2022. Netto staatsschuld als percentage van het Japans bbp, per 2021.

ⁱⁱ Ibid. Netto staatsschuld als percentage van het bbp in Italië, de VS, het VK en in de ontwikkelde economieën volgens het IMF per 2021

ⁱⁱⁱ Bron: FactSet, per 10-5-2022. Rentebetalingen van de Italiaanse netto staatsschuld gedeeld door de belastinginkomsten, laatste 12 aaneengesloten maanden, 31-12-1980 tot en met 31-03-2022.

^iv Ibid. Rentebetalingen van de Italiaanse netto staatsschuld gedeeld door de belastinginkomsten, laatste 12 aaneengesloten maanden, 30-09-1991 tot en met 31-03-1997.

^v Bron: Het Italiaanse ministerie van Economie en Financiën, de Schatkamer, per 11-05-2022. De ontwikkeling van de schuldstructuur en de gemiddelde looptijd van Italiaanse staatsobligaties, 31-03-2022.

^vi Ibid.

^vii Ibid. Stelling gebaseerd op de tienjaarsrente op staatsleningen in de VS, het VK, Duitsland, Italië en Japan, 31-12-1999 tot en met 06-05-2022.