De valkuilen van zelf beleggen (8)
Vrijdag 23 Maart 2012 | Door Peter van der Slikke
Als doe-het-zelf belegger heeft u het niet makkelijk. U probeert zich door een woud aan informatie een eigen weg te banen en u ziet zich met grote regelmaat voor allerhande vragen gesteld. Met mijn eerdere artikelen hoop ik u in een aantal gevallen een stap verder te hebben geholpen. Mag ik u eens vragen of dit zo is en wat u van mijn column vindt? Moet ik ermee doorgaan, moet ik een andere weg inslaan of vind u dat ik ermee moet stoppen? Voelt u zich vooral vrij hierop een direct en eerlijk antwoord te geven.
In dit artikel ga ik in op de valkuil van het aanschaffen van een zeer succesvol fonds. Ik krijg heel regelmatig beleggingsvoorstellen van banken onder ogen en bijna altijd bevatten deze voorstellen veel beleggingsfondsen die het ‘toevallig’ de achterliggende jaren goed hebben gedaan. Is dit wel toevallig? Neen, natuurlijk niet. Banken weten maar al te goed dat ‘succesvolle fondsen’ makkelijker verkocht worden dan de matig of slecht presterende fondsen. Met behulp van de vorige week beschreven database van Morningstar en het niet voor iedereen toegankelijke Bloomberg, is het heel makkelijk de best presterende beleggingsfondsen te selecteren en vervolgens aan je klanten voor te leggen. Maar is het wel verstandig om een fonds dat het enkele jaren goed heeft gedaan, aan te schaffen?
Warren Buffet, een zeer succesvolle en ervaren belegger, heeft er recent nog eens voor gewaarschuwd om vooral geen beleggingsfondsen te kopen die net een aantal goede jaren achter de rug hebben. Naar zijn zeggen lopen deze fondsen een onevenredig groot risico het de komende jaren juist daardoor slechter te gaan doen dan de markt. Maar hoe komt het toch dat succesvolle beleggingsfondsen zo gemakkelijk gekocht worden. Het antwoord lijkt mij simpel. U denkt, als onervaren of onwetende belegger, dat als een fonds een aantal jaren goed heeft gepresteerd, ze het blijkbaar dan wel zullen weten. En is dat nou zo gek gedacht?
Het lijkt inderdaad voor de hand te liggen en daarom maken banken ook veelvuldig gebruik van dit fenomeen. Maar ik kan u verzekeren dat het beter is hier niet vanuit te gaan. Een interessant voorbeeld van een bekend fonds van Nederlandse bodem zal ik hiervoor als voorbeeld gebruiken. Het BNP Paribas OBAM Fonds, tot 1 januari bekend onder de naam Fortis OBAM Fonds. Over dit fonds heb ik ruim twee jaar geleden een keer eerder geschreven en heb dit even voor u opgezocht.
“Uit dit overzicht blijkt dat alleen Fortis OBAM vanaf 2003 een beter resultaat behaalt dan de MSCI World Index. Dit fonds belegt echter gemiddeld 40% in opkomende markten, waardoor het risicoprofiel veel hoger is dan gemiddeld. Het hoger dan gemiddelde rendement gaat dus gepaard met een hoger dan gemiddeld risico. Fortis OBAM zal hierdoor bij dalende markten waarschijnlijk ook sneller dan gemiddeld dalen.”
BNP Paribas OBAM heeft het van 2005 tot en met 2007 buitengewoon goed gedaan. Echter, in 2008 heeft dit fonds een ongekend groot verlies gemaakt van ruim 66% en behoorde daarmee in één klap tot de slechtst presterende fondsen. Is dit een uitzondering? Neen, allerminst. Morningstar heeft hiernaar indertijd een grootschalig onderzoek verricht.
De winnaar van vandaag is vaak de verliezer van morgen. Dat blijkt heel duidelijk uit de volgende analyse van Morningstar uit januari 2007. Hierbij zijn ruim 6.000 in Amerika genoteerde beleggingsfondsen gerangschikt op het rendement in 2003.
Top 10 fondsen en rendement 2005 en 2006 | | | |
Fondsnaam | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 |
Apex Mid Cap Growth | 1 | 5444 | 5848 | 5690 |
Profunds Sem UltSec Inv | 2 | 5491 | 1190 | 6333 |
ProFunds Int UltSec Inv | 3 | 139 | 1572 | 6260 |
Reynolds | 4 | 5419 | 5845 | 4577 |
Eaton Vance Grtr India A | 5 | 975 | 35 | 104 |
iShares Brazil Index | 6 | 72 | 18 | 37 |
Oberweis Micro-Cap | 7 | 5015 | 930 | 6133 |
Schneider Small Cap Val | 8 | 219 | 1466 | 884 |
GS Network | 9 | 2745 | 4526 | 5767 |
ProFunds UltraOTC Inv | 10 | 1414 | 5741 | 4588 |
Het best presterende fonds in 2003, Apex Mid Cap Growth, belandde één jaar later in 2004 op de 5.444e plaats. Ook de nummer 2 in 2003, ProFunds Sem Ultsec Inv, belandde in de jaren daarna anoniem in de achterhoede. Samen met de overige voorbeelden in het schema kunt u met mij concluderen, hoe betrekkelijk het is om in enig jaar tot de beste fondsen te behoren. De iShares indexfondsen presteren overigens wel constant.
Hopelijk heb ik u overtuigd van de extra rendementrisico’s van het aanschaffen van fondsen die het de achterliggende jaren heel goed hebben gedaan. Ik heb al eerder geschreven over de vele verkooptrucs die in de financiële dienstverlening bij beleggingsadviezen worden toegepast. Dit is er dus één van.
Zo kom ik tot de formulering van de achtste valkuil.
Beleggers die zich bij de aankoop van beleggingsfondsen laten leiden door de goede prestaties van voorgaande jaren, lopen een onevenredig groot risico de komende jaren juist een relatief slecht rendement met dit fonds te zullen gaan maken.
Meld u aan voor de Beleggen.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!