Waarin beleggen? - Hoe verbetert u uw inkomen?

Onderzoek leert dat Nederlandse beleggers maar weinig in obligaties beleggen. Het merendeel van de particulieren belegt overwegend in aandelen. Wanneer veiligheid en het genereren van inkomen belangrijke doelen zijn, blijkt de particuliere belegger vooral in achtergestelde leningen met een hoog aanvangsrendement te beleggen. De laatste tijd realiseert de belegger zijn inkomsten vooral met beleggingsfondsen, spaardeposito’s en soms veilige staatsobligaties. Een kritische blik leert dat het vooral beter kan.

Navraag leert dat de particuliere belegger het lastig vindt om de kasstroom in zijn portefeuille te optimaliseren. Zeker in de huidige markten zijn veel beleggers aan het schuilen. Duidelijk is dat men het vooral niet meer weet. En dat kun je niemand ook echt kwalijk nemen. Vooral beleggers die moeten leven van de kasstroom uit de beleggingen kunnen, door een betere selectie van instrumenten, hogere inkomsten genereren over hetzelfde vermogen. De belegger laat in mijn ogen een kans op rendement liggen. Hij of zij neemt daarentegen wel risico’s die de kans op behoud van vermogen in combinatie met inkomsten verkleinen. Laten we daarom de verschillende categorieën langs lopen.

Vooral niet verliezen

De spaardeposito’s en beleggingen in laag renderende staatsobligaties zijn een voorbeeld van de angst. Wie speelt om niet te verliezen, heeft ook weinig kans om de wedstrijd te winnen. Het is de kunst om juist beide doelen na te streven; veiligheid in combinatie met een zo hoog mogelijk inkomen.

De grote vraag is of je vermogen echt veilig is wanneer je in staatsobligaties belegt die geen of zelfs een negatief effectief rendement genereren. Dit zal en moet een keer leiden tot het barsten van een bubbel. Anders gezegd; denkt u echt dat beleggen in Nederlandse en Duitse staatsleningen veilig is als binnen de eurozone iedere keer geld aan de zwakkere landen of zwakke banken moet worden geleend? Ik denk het niet.
Neem daarom winst op de sterk opgelopen koersen van Duitse en Nederlandse staatsobligaties. Ook Duitsland en Nederland zullen met de huidige daadkracht van de leiders binnen de eurozone de gemeenschappelijke last gaan dragen. De belegger in staatsobligaties die blijft zitten, blijft dan achter met een flink koersverlies en een marginaal inkomen.

Let op met achtergestelde leningen

Over de achtergestelde leningen is ook veel te vertellen. Deze producten zijn in de voorbije jaren en masse door de banken verkocht aan particuliere beleggers. Om dit vooral succesvol te laten verlopen waren de aanvangsrendementen zo hoog mogelijk. Met de verkregen 6% of zelfs 9% per jaar, blijkt de belegger inmiddels op twee fronten te zijn ingehaald door de werkelijkheid. Allereerst is de achtergestelde status, in combinatie met de zeer lange looptijd, reden voor een forse koersdaling. Daarbij, en dat is net zo belangrijk, staan de inkomsten onder druk omdat de vaak zeer complexe voorwaarden die zorgen voor de variabele couponuitkering al enkele jaren resulteren in steeds lagere rentebaten.
Ik wil daarmee niet zeggen dat dit soort leningen op het huidige koersniveau niet interessant kunnen zijn. Nee, een aantal van deze leningen heeft zeer stevige voorwaarden en is uitdagend geprijsd. De belegger die deze obligaties uit emissie heeft gekocht is echter de dupe. De kans om binnen redelijk tijd weer op 100% uit te komen is meestal vrij klein.

Doe jezelf niet tekort

Tot slot zie ik steeds meer beleggers overstappen naar obligatiefondsen. Onder het mom van veiligheid is spreiding van het vermogen een reden om fondsen aan te schaffen die beleggen in een gespreid mandje van obligaties. Ik wil hier drie gedachten met u delen.
Allereerst zijn de obligatiefondsen streng gebonden aan een mandaat. Dit betekent dat ze geregeld obligaties kopen die u momenteel zelf te duur vindt of die een te laag effectief rendement verschaffen.
Ten tweede blijft er bij de obligatiefondsen altijd wat hangen aan de strijkstok. De beheerder rekent u naast aan- en verkoopkosten van het fonds 1% tot 2% aan totale kosten per jaar. U ziet daar niets van. Dit uit zich echter wel in het resultaat van het fonds. Wanneer het fonds een brutorendement behaalt van 3% tot 5%, blijft er uiteindelijk voor u weinig over. Is het resultaat minder, dan blijft er zelfs niets over. Het risico ligt echter wel bij u als belegger.
De derde gedachte is dat het kopen van obligatiefondsen veelal onnodige overlap veroorzaakt. Verschillende fondsmanagers kopen voor een groot gedeelte dezelfde obligaties. De spreiding valt dus eigenlijk tegen.

Spreiden met obligaties

Hoe dan wel? Wie over een redelijk vermogen beschikt, veiligheid zoekt en jaarlijkse inkomsten als doelstelling heeft, kan na enig zoekwerk zelf een spreiding aanbrengen in diverse obligaties. Het is goed mogelijk om bij de keuze van de vastrentende waarden te streven naar een gerichte kasstroom. Ik wil u een viertal richtingen schetsen.
Dat er een aantal interessante achtergestelde leningen (van systeembanken) zijn met stevige couponvoorwaarden had ik u al gezegd. Let op de voorwaarden, de looptijd en de uitgever.
Daarnaast zijn er, vooral bij Duitse bedrijven, nog aantrekkelijke bedrijfsobligaties te vinden. Wie bang is dat de euro in waarde zal verliezen kan daarnaast ook nog zoeken naar hoogrenderende kortlopende obligaties van supra nationale instellingen in vreemde valuta. De keuze varieert van Amerikaanse, Australische, Canadese Dollars, Noorse Kronen tot aan Russische Roebels, Mexicaanse Peso’s en Turkse Lyra’s. De uitgevers van deze leningen behoren veelal tot internationale instellingen die een Triple A status genieten. Ook ABN Amro en de Rabobank geven dit soort leningen uit. Tot slot wijs ik u op het opbouwen van een of meerdere posities in inflation linked obligaties. De kans is namelijk groot dat we te maken krijgen met een hogere inflatie dan nu het geval is.