De onbedoelde gevolgen van brexit
Vrijdag 15 Juli 2016 | Door Yves Longchamp
De brexit veroorzaakt een nieuwe recessie- en deflatiegolf in een kwetsbare economie, die nog herstellende is.
Voorlopig beperkt de brexit-schok zich hoofdzakelijk tot Groot-Brittannië. De schokgolf raakt, zonder veel schade aan te richten, de grenzen van Europa. Ook de rest van de wereld heeft er momenteel nog geen last van. We zien echter drie mogelijke besmettingskanalen.
Financieel
Het financiële kanaal is in het algemeen het meest gevoelig voor schokken en werkt bovendien op een wereldwijde schaal. Op dit ogenblik staan de financiële markten op een ‘risk-off’-stand. De aandelenmarkten vielen terug, de rente op staatsobligaties bereikte een nieuw laagterecord en de valuta’s reageerden heftig. De
Britse pond viel tegenover de Amerikaanse dollar terug tot het laagste niveau sinds 30 jaar en de valuta’s die als veilige haven worden beschouwd, zoals de Japanse yen en de Zwitserse frank, stegen flink.
Politiek
We denken dat de politieke chaos van het Verenigd Koninkrijk van korte duur is. De fundamentele vraag is nog steeds of Artikel 50 zal worden ingeroepen. Als dat gebeurt, kan het aftellen voor het vertrek van het VK uit de Europese Unie beginnen. Het risico dat de Europese Unie na het referendum uiteen zou vallen, bleek ongegrond. Het politieke risico in Europa blijft voor ons een van de belangrijkste gevaren, hoewel we de plotseling hervonden eenheid van de 27 staten (het VK niet inbegrepen) toejuichen.
Economisch (groei, inflatie)
Brexit raakt het VK en de motor van het land, Londen, frontaal. Investeringen (buitenlandse directe investeringen en kapitaaluitgaven) en vastgoed (bouw en woningprijzen) zijn de twee activiteiten die onmiddellijk na de bekendmaking van de uitslag van het referendum werden getroffen. Een recessie lijkt het meest waarschijnlijke gevolg.
Ook het effect op de activiteit in Europa zal negatief zijn, maar is moeilijker in te schatten. Volgens economen gaat er waarschijnlijk een half procentpunt aan groei verloren, zodat de eurozone de komende kwartalen een groei van 1 procent zal kennen. Als deze voorspelling klopt, neemt het aantal nieuw gecreëerde banen af en dalen de particuliere consumptie. Als de vrijheid moet worden betaald met een recessie, zouden de voor volgend jaar geplande presidentsverkiezingen in Duitsland en Frankrijk gunstig kunnen verlopen voor de heersende partijen. Een door de politiek gecreëerde recessie zou namelijk de wind uit de zeilen van nationalistische en/of populistische partijen halen.
Brexit is een deflatoire schok. Desondanks kunnen de Britse inflatiecijfers de komende maanden stijgen als gevolg van de zwakke pond. Door de zeer sombere vooruitzichten voor de Britse economie verlaagt de Bank of England waarschijnlijk de rente en mogelijk haalt het haar QE-programma weer uit de kast, mocht de situatie nog verder achteruitgaan dan verwacht. In Europa kan de inflatieverwachting neerwaarts worden bijgesteld. Voor een centrale bank die gefocust is op inflatie, zoals de ECB, zou dit directe gevolgen hebben, zoals bijvoorbeeld een uitbreiding van het QE-programma.
Gevolgen voor de VS en China
In de VS verkeert de economische activiteit in een late fase van de huidige cyclus. We verwachten dat de groei de komende maanden geleidelijk afzwakt en gaan er niet van uit dat de brexit vergaande consequenties heeft voor de grootste economie van de wereld, tenzij het tot gevolg heeft dat de Amerikaanse dollar enorm gaat stijgen. De arbeidsmarkt blijft zich over het algemeen gunstig ontwikkelen, hoewel er hier en daar wel wat tekenen van zwakte zijn waargenomen. Ondanks de lagere investeringen die we de laatste tijd zagen, zorgde de ISM-index in juni voor een positieve verrassing, zodat de trend een aantal maanden positief zal zijn. Als deze mini-cyclus aanhoudt, kan de Amerikaanse cyclus het langer volhouden.
Na het brexit-referendum hebben we ons rentescenario bijgesteld tot maximaal één en mogelijk geen enkele renteverhoging in 2016. Net als alle andere centrale banken zal de Fed namelijk minstens één of twee maanden moeten wachten voordat de eerste economische cijfers waarmee de impact van de brexit kan worden gemeten, beschikbaar zijn.
In China tot slot waren de meest recente ontwikkelingen positief. De massale kredietverlening en fiscale stimuleringsmaatregelen die de neerwaartse trend van begin dit jaar op wonderlijke wijze wisten af te wenden, nemen nu af. Ondertussen zijn de schulden verder gestegen, terwijl de groeitrend geleidelijk is vertraagd. China blijft een belangrijke risicofactor in ons scenario. Het is interessant om te zien dat de renminbi na de brexit is gedaald tegenover de Amerikaanse dollar. Dit bevestigt onze mening dat de Amerikaanse dollar te sterk is voor een groot deel van de wereldeconomie.
Soberder macro-economisch scenario
Kortom: het macro-economische scenario is somberder geworden door de uitslag van het brexit-referendum. In Europa komt het meeste risico voort uit ongunstige politieke ontwikkelingen. Deze kunnen op elk moment de kop opsteken, zoals de brexit ons op meedogenloze wijze heeft laten zien. In de VS, de meest dynamische economie van de wereld, zou een snellere vertraging van de activiteit zeer negatieve gevolgen hebben voor de wereldeconomie. Tot slot is de situatie in China niet verbeterd. De groeitrend blijft vertragen en de schuldenlast is verder toegenomen.
Als we naar de grote lijnen kijken, is er geen verandering opgetreden in de drie wereldwijde indicatoren. Ten eerste leiden we uit de wereldwijde PMI voor de productiesector af dat de wereldwijde productie verder gedaald is. De indicator nam af tot 50, een niveau dat algemeen beschouwd wordt als een teken van stagnatie. Ten tweede zijn de prijzen (van grondstoffen en industriële producten) wereldwijd niet significant gestegen. Tot slot is de Amerikaanse dollar sterk gebleven. Wij blijven dan ook voorzichtig.
Meld u aan voor de Beleggen.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!