Nooit een vallend mes opvangen!?

Een goed gediversifieerde portefeuille kan de impact van veel turbulentie opvangen.

Hoe dikwijls gaat het gezegde van dat vallende mes op? En wat is het slimste om te doen als de aandelenkoersen weer eens zakken?

Terwijl een vallend keukenmes zeer visueel is en tot in het kleinste detail kan worden beschreven door zowel de wet van de zwaartekracht van Newton als door de Algemene Relativiteitstheorie van Einstein, is noch Isaac Newton, noch Albert Einstein of welke andere briljante geest dan ook tot nu toe in staat geweest om met een enigszins degelijke formule voor dalende aandelenkoersen op de proppen te komen.

Isaac Newton zou zelfs een groot deel van zijn rijkdom verloren hebben door op de beurs te speculeren. Dit citaat illustreert zijn wanhoop over de kapitaalmarkten: "Ik kan de beweging van hemellichamen berekenen, maar niet de waanzin van mensen."

Hoe gevaarlijk is een vallend mes op de beurs? Zoals zo vaak in het leven is het antwoord hierop dat het afhangt van de omstandigheden. Vrijwel alles is mogelijk als het gaat om een enkel aandeel, zoals het voormalige Duitse DAX-bedrijf Wirecard op spectaculaire wijze liet zien.

In de praktijk vallen individuele aandelen geregeld als een keukenmes op de grond en elke belegger die ze dan probeert vast te grijpen zal bloeden. Het maakt niet uit op welk moment de belegger ze probeert te pakken. Zelfs als de koers al met 98% is gedaald, zal een nieuwe koper de helft van zijn investering verliezen als de koers verder zakt tot -99%.

Risicobeoordeling

Toch is het mogelijk om de kans op een volledig verlies of een buitensporige koersdaling tot een minimum te beperken. Een gezonde balans, een stabiel bedrijfsmodel, een bestaand track record en een transparante waardering zijn belangrijke criteria voor een risicobeoordeling.

Los daarvan is er één overkoepelend advies waarvan het belang bij beleggen niet kan worden overschat: diversifiëren. Een goed gediversifieerde portefeuille kan de impact van veel turbulentie opvangen.

We hadden het hierboven over de kleinste economische entiteit, het individuele bedrijf. Maar hoe zit het met de grootste economische entiteit, de totale markt?

De totale aandelenmarkt, vooral op mondiaal niveau, kan beschouwd worden als een goed gediversifieerde aandelenportefeuille. In het verleden zijn er veel crises geweest. Het mes is al veel gevallen, maar telkens is het terug omhoog gegaan.
Komt er een einde aan de wet van de zwaartekracht? Neen, in geen geval!

In de aandelenmarkten spreken we dikwijls van een terugkeer naar het gemiddelde. Het gemiddelde verwijst naar een intrinsieke of werkelijke waarde, maar omwille van verschillende politieke en economische onzekerheden is deze waarde onbekend op het moment van de koersvorming. Wel zeker is dat deze waarde altijd ruim boven nul zal liggen. Zo neemt voor elke procentpunt daling op de wereldwijde aandelenmarkt de kans toe om op middellange termijn een aantrekkelijke winst te boeken.

Ook in relatief rustige tijden op de kapitaalmarkten stuit het principe van terugkeer naar het gemiddelde op weinig weerstand. Maar beleggers zullen spijt hebben als ze gedurende een langere periode belegd blijven wanneer de markt in vrije val is.

Beleggerspsychologie is tegenwoordig een zeer goed onderzocht terrein, en dat de menselijke psyche ongemak ervaart in tijden van hoge volatiliteit op de aandelenmarkten is nog zacht uitgedrukt. "Koop op het geluid van kanonnen!" en "Wees hebzuchtig als anderen bang zijn!" zijn veel gebruikte argumenten om te zeggen dat het loont om een vallend mes te pakken. Dit is natuurlijk makkelijker gezegd dan (op het juiste moment) gedaan.