Spannende week voor beurs en economie!

De Amerikaanse economie is er als eerste westerse economie in geslaagd terug te keren op het groeipad. Wat Europa nog steeds niet gelukt is (de ECB, de Europese centrale bank hield de hand op de knip), is de Verenigde Staten van Amerika wel gelukt: de economie groeit weer. Maar de begroting van de overheid is ook doorgegroeid en neemt inmiddels groteske vormen aan. De Amerikaanse centrale bank heeft de $85 miljard die zij maandelijks injecteert o.a. gebruikt voor het opkopen van Amerikaanse staatsobligaties, met als doel de langjarige rente omlaag te krijgen. Dat is een aantal jaren goed gelukt, maar sinds het aankondigen van de ‘tapering’, zoals het afbouwen van de stimulering in de VS wordt genoemd, is de rente hard gestegen. De 10-jaarsrente steeg van 1.5% in mei naar nu 2.9%. 

Het gevaar is nu tweeledig. Enerzijds zou het kunnen dat de economie nog niet volledig op eigen benen kan staan. De miljarden aan steun die geleidelijk aan wegvallen, zou de economische groei in gevaar kunnen brengen, waardoor de VS terug zou kunnen vallen in een recessie. Vergelijk het met een patiënt die van het infuus afgehaald wordt, is hij sterk genoeg om op eigen kracht door te kunnen ademen?

Anderzijds valt de koper van Amerikaanse staatsobligaties weg. De Amerikaanse overheid kampt met gigantische tekorten en moet dus veel geld lenen om de boel draaiende te houden. Met het wegvallen van de grote koper van dit papier zou de waarde van de bonds dus nog verder kunnen dalen wat inherent is aan een hogere rente. Obligaties en effectieve rente bewegen immers in tegengestelde richting. (Als obligaties goedkoper worden, is de effectieve rente die u ontvangt hoger). 

Het grootste gevaar voor de wereldeconomie is een (te) hoge rente. Wat gebeurt er als banken, overheden en bedrijven opeens geconfronteerd worden met rentepercentages van 4, of 6%? Of 12%, zoals in de jaren ’80? Banken kunnen nu geld lenen bij de centrale bank tegen 0.5% maar als de lange rente gaat oplopen komt de kredietverlening serieus in gevaar. Overheden kunnen helemaal geen hogere rente gebruiken: Nederland betaalt nu circa 2.4%, en moet nog minimaal €6 miljard bezuinigen. Wanneer de rente oploopt naar bijvoorbeeld 4%, stijgen de financieringskosten dusdanig dat er nog veel meer bezuinigd moet worden.

Het wordt in ieder geval een spannend weekje voor de beursvolgers. Of de reële economie er ook gevolgen van gaat ondervinden, zullen we later dit jaar zien.