In het oog van de storm?

Onder de indruk van het vierde kwartaal 2018 dachten we begin januari dat 2019 een jaar van turbulentie zou worden. De eerste maand van 2019 verliep echter vrij kalm, tenminste wat de ontwikkeling op de kapitaalmarkten betreft. Hoe gaat het nu verder ?

In de politiek bleef alles bij het oude. De onduidelijkheid rond de brexit maakt het vrijwel onmogelijk te voorspellen wat er na 29 maart gaat gebeuren. In Italië doen de populisten wat populisten nu eenmaal doen en neemt het risico op nieuwe verkiezingen toe. Hoewel, het woord risico misschien wat overdreven is, aangezien we sinds 1946 al 65 Italiaanse regeringen hebben zien aantreden. In Frankrijk blijven de gele hesjes onrust veroorzaken. Intussen is de wens van Donald Trump om een grensmuur te bouwen nog steeds niet in vervulling gegaan. De government shutdown, het resultaat van deze discussie, is voorlopig voorbij, maar heeft de Amerikaanse economie meer geld gekost dan de muur waar het allemaal om te doen was. Vanuit China zijn nog steeds geen economische verrassingen te verwachten. Syrië en Jemen zijn in de media enigszins op de achtergrond verdwenen. Nu staan de ontwikkelingen in Venezuela in het middelpunt van de belangstelling. Sinds de Venezolaanse parlementsvoorzitter Guaidó zich openlijk tegen president Maduro heeft gekeerd, windt de hele wereld zich op over de (zelf-veroorzaakte) ellende in het Zuid-Amerikaanse land. Ook uit Oost-Oekraïne komt geen nieuws.

Fed wacht af

Het hele politieke circus ging in januari min of meer geruisloos aan de markt voorbij. De aandelenmarkten herstelden zich van het dieptepunt in december, de recessievrees op de obligatiemarkten lijkt voorlopig te zijn afgenomen, de risicopremies voor de betere bedrijfsobligaties zijn hun hoogtepunt duidelijk gepasseerd en zelfs de instorting van high yield obligaties lijkt voorbij te zijn. 

Toch verlegde de Amerikaanse centrale bank tijdens haar eerste vergadering in 2019 haar koers voor het eerst in de huidige renteverhogingscyclus naar “neutraal”. Zodoende is er nu evenveel kans dat de volgende rentestap een verhoging als een verlaging wordt. De zogeheten Powell-put had effect: schijnbaar heeft de Federal Reserve de aandelenmarkten een plezier gedaan. De echte reden is echter dat de Fed waarschijnlijk een groeivertraging ziet aankomen. Alleen al de tot dusver langste government shutdown in de Amerikaanse geschiedenis heeft volgens schattingen van sommige bronnen maar liefst 1 % economische groei gekost. De afwachtende houding van de centrale bank is in dit verband dan ook meer dan begrijpelijk. Voor de risicomarkten, de aandelen en ook de risicopremies voor bedrijfsobligaties was de verandering aanleiding om nogmaals te stijgen dan wel te dalen.

Hoe gaat het nu verder?

We gaan waarschijnlijk een fase van economische vertraging tegemoet.

·         In de VS is de Federal Reserve tot dezelfde conclusie gekomen. Verschillende indicatoren, zoals de Chicago Inkoopmanagersindex voor januari, bevestigen dit vermoeden.

·         In de eurozone is Italië weer in een technische recessie beland. Wie bedenkt dat het land sinds de invoering van de euro een gemiddelde reële kwartaalgroei van slechts 0,12 % heeft gerealiseerd, kan begrijpen dat er in elk geval vanuit Italiaans standpunt enkele vraagtekens zijn bij het succesverhaal van de euro.

·         In Duitsland stelde de regering haar enigszins optimistische raming voor de groei in 2019 bij van 1,8 % in oktober 2018 naar slechts 1 % in januari 2019.

·         Een verder signaal dat de wereldwijde groei vertraagt, zijn de cijfers over de in- en uitvoer van China die half januari werden bekendgemaakt. Deze wijzen op een duidelijke vertraging van de Chinese groei.

·         En tot slot mogen we Donald Trump zeker niet uit het oog verliezen. Het Amerikaanse ministerie van Handel onderzoekt op dit moment of de import van auto’s uit de EU de nationale veiligheid in gevaar brengt en zo ja, zal het hier eventueel een heffing van 25% op invoeren. Het wil de resultaten van dit onderzoek nog vóór 17 februari 2019 presenteren. 

Het lijkt te kloppen dat de wereldeconomie een periode van zwakte tegemoet gaat, zonder een beeld te schetsen van een onmiddellijke wereldwijde recessie. De centrale banken lijken immers bereid om de langste periode van economische groei in de geschiedenis nog even te verlengen, als ze het voorbeeld van de Federal Reserve volgen.

Voor de kapitaalmarkten betekent dit waarschijnlijk dat we soms een herhaling van januari krijgen, met een tijdelijk herstel, maar minstens even vaak een herhaling van december, met een afstraffing van de risicomarkten. Afgezien van een hoop volatiliteit en ruis zal er per saldo dan ook weinig gebeuren.