VS geeft gemengde signalen, economisch herstel in Europa
Maandag 22 Juni 2015 | Door Yves Longchamp
Terwijl de cijfers voor de eerste maanden van het jaar aangeven dat de Amerikaanse economie flink vertraagd is, blijkt de Europese economie in een groeifase te zitten. Wat zijn de verdere vooruitzichten?
De economische cijfers bevestigen dat de grootste economie ter wereld in de eerste maanden van het jaar flink is vertraagd. Volgens de voorlopige raming van het BBP (eind april gepubliceerd) groeide de Amerikaanse economie over het eerste kwartaal met amper 0, % (kw/kw op jaarbasis). Een maand later bleek uit een tweede raming (die eind mei werd gepubliceerd) dat de economie feitelijk met -0,7% was gekrompen (kw/kw op jaarbasis). Uit de forse neerwaartse herziening van het Amerikaanse BBP valt op te maken dat de cijfers over de afgelopen maand slecht waren.
Niet ongebruikelijk
Forse herzieningen van het Amerikaanse BBP zijn niet ongebruikelijk, met name als het gaat om eerste kwartalen. In het eerste kwartaal van 2014 werd de BBP-groei uitgaande van de voorlopige cijfers geschat op 0,1%, maar neerwaarts bijgesteld tot -2,9% bij de derde raming, die twee maanden later werd gepubliceerd. Nog zorgwekkender is dat uit de huidige BBP-cijfers blijkt dat de Amerikaanse economie in het eerste kwartaal van 2014 feitelijk met 2,1% is gekrompen. Het BBP mag dan verreweg het meest geanalyseerde cijfer zijn, het is niet het meest accurate. Het zou dan ook gewaagd zijn de toestand van een economie uitsluitend te beoordelen aan de hand van BBP-cijfers.
We houden wel rekening met de BBP-cijfers, maar nemen ze met een korreltje zout, net als de Fed. De Federal Reserve Bank of San Francisco publiceerde onlangs een paper over de BBP-groei in het eerste kwartaal van 2015, waarin deze aanvoert dat de groei feitelijk 1,8% bedroeg. Voor een centrale bank die herhaaldelijk heeft gezegd afhankelijk te zijn van de economische statistieken, maakt deze statistische onzekerheid haar taak nog moeilijker, vooral in het licht van een eerste renteverhoging.
Andere cijfers
Wat zeggen andere beschikbare cijfers over de toestand van de Amerikaanse economie? De voorlopende indicatoren geven aan dat de economie in de eerste maanden van het jaar groeide, zij het in een lager tempo dan in de tweede helft van vorig jaar. Zo staat de ISM Composite index op 57, ruim boven de grens van 50 waaronder een economie in een recessie dreigt te belanden.
Als we de ISM-index nauwkeuriger bekijken, dan zien we dat de Amerikaanse economie twee snelheden heeft. Enerzijds is het gedeelte van de index dat betrekking heeft op de verwerkende industrie over de laatste drie kwartalen teruggelopen tot 51,5. Deze vertraging wordt tevens weerspiegeld in de industriële productie en duidt erop dat de sterke dollar een negatieve invloed heeft op de export en dat de lage olieprijs een rem heeft gezet op de kapitaalinvesteringen in de schalie-olie¬sector. Het gedeelte van de index dat geen betrekking heeft op de verwerkende industrie is daarentegen hoog gebleven (61,6), wat erop wijst dat de dienstensector, die eerder afhangt van binnenlandse factoren, uiterst dynamisch is. Ook de arbeidsmarktcijfers bevestigen deze uiteenlopende trend.
Wat het aandeel van de private dienstensector in de economie betreft, moet worden opgemerkt dat deze circa 68% van het BBP en 71% van de totale werkgelegenheid vertegenwoordigt, terwijl de industrie slechts respectievelijk 12% en 9% voor haar rekening neemt. De resterende 20% wordt gevormd door de bouwsector, overheidsdiensten en de mijn- en bosbouw. Aan¬gezien ruim twee derde van de economie het goed doet, denken we dat de Amerikaanse vertraging van voorbijgaande aard is.
Tijdelijk fenomeen?
De hamvraag is of de sterke dollar en lage olieprijs zullen aanhouden of slechts een tijdelijk fenomeen vormen. De ontwikkeling van deze twee koersen zal waarschijnlijk bepalend zijn in de komende kwartalen. De Fed zal haar richtinggevende rente binnenkort vermoedelijk voor het eerst verhogen, maar de recente cijfers zorgen voor verwarring waardoor deze beslissing moeilijk te voorspellen valt. Niettemin handhaven we ons scenario van een eerste renteverhoging in de tweede helft van dit jaar, waarschijnlijk in september.
Europa
In Europa waren de economische cijfers uiterst positief. Het Europese BBP in het eerste kwartaal steeg met 1,6% (kw/kw op jaarbasis). De particuliere consumptie en de netto-export vooruitzichten gingen gepaard met een bescheiden herstel van de consumptie. De zwakkere euro hielp de Europese economieën ook om hun internationale concurrentiepositie te verbeteren. Hierdoor is de handelsbalans van de eurozone verbeterd, wat leidde tot een sneller economisch herstel. Daarbij moet echter worden opgemerkt dat de opleving van de export niet enkel te danken is aan de zwakke eenheidsmunt, maar ook aan de geleidelijke invoering van structurele hervormingen in de perifere eurolanden.
Het enige wat nog ontbreekt om het herstel compleet te maken zijn investeringen, die aan de lage kant blijven. We hebben er alle vertrouwen in dat de investeringen in de komende maanden geleidelijk zullen aantrekken nu zich een nieuwe kredietcyclus aandient.
Groei zal verder stijgen
Wij verwachten dat de groei in de eurozone in de komende maanden verder zal stijgen. Zo wijzen de sentimentindicatoren van de Europese Commissie op een verdere versnelling. Een opmerkelijke ontwikkeling die nog moet worden bevestigd is dat Duitsland, voorheen steevast de groeimotor, niet tot de locomotieven van de regionale groei behoort. Frankrijk, Spanje en Italië nemen in het eerste kwartaal namelijk twee derde van de Europese groei voor hun rekening.
Beleggers blijven buitengewoon bezorgd over Griekenland, en wij vermoeden dat juni een zware maand zal worden. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat de Griekse regering krap bij kas zit. Velen denken dat de Griekse regering niet aan haar betalingsverplichtingen zal kunnen voldoen en zich deze maand niet zal kunnen herfinancieren. Het overleg tussen Griekenland en de Europese instellingen is in volle gang, maar ten tijde van het opstellen van deze Marktcommentaar was er geen zicht op een akkoord. Het is duidelijk dat de markten hevig zullen reageren op elke ontwikkeling. Wij hopen dat er over een maand meer duidelijkheid zal zijn, onder meer over hoe het land aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen.
Meld u aan voor de Beleggen.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!