Déjà vu

Maandag 3 Juli 2017 | Door Yves Longchamp

De inflatie in de VS bereikte een nieuw hoogtepunt en de werkloosheidsgraad daalde tot 4,4%, het laagste peil sinds de laatste recessie. Het bbp zal naar verwachting met 2,1% toenemen en blijven groeien, al verliezen zij wat momentum. Daarnaast bereikte de S&P 500 een nieuw hoogtepunt. In de eurozone bleef de inflatie stabiel en daalde de werkloosheid. Het bbp zal naar verwachting met 2,6% stijgen met meer momentum. Ook de STOXX 600 bereikte een nieuw record.

Déjà vu? Dit is in essentie dezelfde economische evaluatie als degene die we in juni 2007, precies tien jaar geleden, konden maken.  Zoals in de film The Matrix hebben we een déjà vu-gevoel. Voor het hoofdpersonage Neo is dat precies het moment waarop de matrix opnieuw geladen wordt en er een nieuwe sessie met nieuwe regels begint.

Rol centrale banken

Een van de grote verschillen tussen toen en nu is de plaats die de centrale banken innemen. Hun omvang is de laatste tien jaar flink uitgedijd en de rentevoeten staan op een heel ander niveau. In 2007 bedroeg de referentierente van de centrale banken in Europa 4% en in de VS 5,25%. Dat was het hoogste peil in de laatste cyclus, afgezien van de verhoging door Trichet. Deze is genoemd naar de vroegere voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB), die de rente nog eens met 0,25% optrok, amper twee maanden voor de ondergang van Lehman Brothers.

Met deze nieuwe regel in gedachten is het logisch dat we ons afvragen wat de centrale banken kunnen doen wanneer er zich nog eens een recessie voordoet en hoe een goed gediversifieerde portefeuille er vandaag uitziet. Inderdaad, staatsobligaties lijken in de toekomst niet de veilige activa bij uitstek, want hun vermogen om financiële schokken op te vangen is vandaag duidelijk beperkter dan tien jaar geleden.

Vertrouwen

Afgezien van de centrale banken en de nog steeds voortdurende gevolgen van de wereldwijde financiële crisis die de beleggers blijven achtervolgen, was juni 2007 een keerpunt dat ons leven en dat van de komende generaties veranderd heeft. De invloed daarvan op ons leven is nog immenser dan die van de financiële crisis. Op 29 juni 2007 werd de eerste iPhone aan het publiek aangeboden. Hij gaf vorm aan de revolutie op het internet en in de communicatie met één enkel voorwerp, dat symbool stond voor het grote vertrouwen en de zelfgenoegzaamheid van de jaren voor de financiële crisis.

In slechts enkele weken tijd werd dit vertrouwen stukgeslagen. Op 9 augustus 2007 bevroor BNP Paribas USD 2,2 miljard aan fondsen met als reden dat de ramp in de Amerikaanse sector van de subprime-hypotheken de financiële markten wereldwijd wakker had geschud. In december van hetzelfde jaar belandde de Amerikaanse economie in de zwaarste recessie sinds de Grote Depressie. Op 15 september 2008 ging Lehman Brothers failliet. De subprime-crisis werd toen echt internationaal. Ze dreef de wereldeconomie in een recessie en duwde de financiële markten in een berenmarkt.

Zelfgenoegzaamheid

Sinds de somberste uren van de wereldwijde financiële crisis is er al enorme vooruitgang geboekt en is het opmerkelijk hoe efficiënt de centrale banken en overheden de neerwaartse krachten die toen actief waren hebben kunnen omkeren.

De VIX-index is een maatstaf van angst en vertrouwen (of zelfgenoegzaamheid), een statistiek over de volatiliteit op de Amerikaanse aandelenmarkten. Deze index, die op het tijdstip van schrijven op 9,9% staat, duikt voor de 14e keer in 27 jaar onder de 10%. Dat wijst duidelijk op heel veel vertrouwen of zelfgenoegzaamheid. Eens te meer een déjà vu. Met andere woorden: het is een niveau dat we gemiddeld om de twee jaar meemaken, maar nu hebben we het in de laatste vier weken al vijf keer gezien.

Blijf waakzaam

Een periode van heel lage volatiliteit is absoluut geen indicatie dat er een grote crash op komst is. Toch herinneren de cijfers van juni 2007 ons eraan dat we ons niet in slaap mogen laten wiegen door economische en financiële gegevens. Niet omdat ze fout zijn, maar omdat ze plots kunnen veranderen. Wat vandaag als een zekerheid wordt beschouwd, zou morgen twijfelachtig kunnen blijken. We moeten waakzaam blijven. De groei is robuust in de VS, de eurozone en China. De voorlopende indicatoren blijven aangeven dat er nog meer groei op komst is. De inflatie is laag en stabiel en het is weinig waarschijnlijk dat ze op korte termijn de comfortzone van de centrale banken zal verlaten. Over het algemeen blijft het monetair beleid over de hele lijn soepel, ondanks enige normalisatie. De globale conjunctuurcyclus zal waarschijnlijk niet verder verbeteren, maar hij zou langer kunnen aanhouden. We bevinden ons in een zogenoemde sweet spot.

Er is geen reden om een plotse verandering te verwachten en we denken dat de huidige economische situatie en het huidige marktklimaat nog enkele maanden zullen aanhouden. De lijst van geïdentificeerde risico’s blijft desondanks lang. Dan denken we onder meer aan Italië, dat een existentieel risico vormt voor de eurozone, de Amerikaanse economie, die geleidelijk aan vertraagt, en ten slotte China met zijn binnenlandse en internationale onevenwichtigheden (hoge binnenlandse schuld en neerwaartse druk op de munt). Het zijn allemaal risico’s die we goed in het oog houden. Zij hebben minstens één gemeenschappelijke noemer: hun hoge schuldgraad, zowel privé als publiek. Als we naar één variabele moeten kijken, dan is het wel het niveau van de rentevoeten. Déjà vu? We zullen zien.

Meld u aan voor de Beleggen.nl dagelijkse nieuwsbrief

en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!

 

Meer artikelen van Yves Longchamp

  1. 24-10-2017 Rentecurve biedt ruimte voor verschuiving naar boven
  2. 19-09-2017 De grenzen van de “sweet spot”
  3. 24-08-2017 Chinese grijze neushoorn
  4. 26-07-2017 De balans van de Amerikaanse centrale bank
  5. 31-05-2017 De staat van de Europese Unie
  6. 26-04-2017 Eindfase van de conjunctuur
  7. 27-03-2017 Politieke risico’s
  8. 21-02-2017 Spaghetti western in de eurozone
  9. 24-01-2017 2017: vergevorderde conjunctuurcyclus, grote onzekerheid
  10. 15-12-2016 Het is niet meer zoals vroeger
  11. 24-11-2016 De State of the Union
  12. 18-10-2016 Waarom is er zo weinig groei, inflatie en productiviteit?
  13. 22-09-2016 Vertraging in Japan en China
  14. 19-08-2016 Genieten van het zomerweer
  15. 15-07-2016 De onbedoelde gevolgen van brexit
  16. 20-06-2016 Voorzichtigheid is geboden
  17. 19-05-2016 Europa: herstellend, maar kwetsbare gezondheid
  18. 26-04-2016 Fed: verhogen of niet verhogen?
  19. 17-03-2016 Gevaarlijke mix
  20. 18-02-2016 Don Quichot tegen de windmolens
  21. 19-01-2016 Scenario’s voor 2016
  22. 16-12-2015 Optimistisch over de Europese economie
  23. 17-11-2015 Tweedeling
  24. 20-10-2015 Forward misguidance
  25. 21-09-2015 Alles staat of valt met de dollar
  26. 19-08-2015 Binnenlandse consumptie bepalend voor de economie
  27. 20-07-2015 De ene vergissing leidt tot de andere
  28. 22-06-2015 VS geeft gemengde signalen, economisch herstel in Europa
  29. 20-05-2015 Door de donkere wolken heen kijken
  30. 22-04-2015 Wanneer de feiten veranderen, verander ik van gedachten

Indices

AEX 910,35 0,00 0,00% 03 okt
AEX GR 3.558,08 0,00 0,00% 03 okt
AMX 891,66 0,00 0,00% 03 okt
ASCX 1.228,70 0,00 0,00% 03 okt
BEL 20 4.285,32 0,00 0,00% 03 okt
Germany40^ 18.999,20 -16,21 -0,09% 08:33
UK100 8.271,94 -11,07 -0,13% 08:33
EURO50 4.921,37 +2,94 +0,06% 08:33
US30^ 42.004,80 -1,80 0,00% 08:33
Nasd100^ 19.820,70 +25,20 +0,13% 08:33
Japan225^ 38.543,50 -52,30 -0,14% 08:21
US500^ 5.700,91 +0,64 +0,01% 08:33
EUR/USD 1,1033 +0,0000 +0,00% 08:33
BUND 134,51 -0,03 -0,02% 08:33
Brent 77,50 -0,17 -0,22% 08:33
Gold spot 2.664,36 +8,19 +0,31% 08:33
WTI 73,63 -0,18 -0,24% 08:33